Werken op hoogte is gevaarlijk, maar soms gewoon nodig. Gelukkig zijn er veel maatregelen die een bedrijf kan nemen om werknemers te beschermen tegen de risico’s ervan, zoals permanente valbeveiliging.
Bij het kiezen van de juiste mix van maatregelen is de good old preventiehiërarchie onmisbaar.
In deze blog lees je wat deze hiërarchie precies inhoudt voor jouw werken op hoogte.
Wat is de preventiehiërarchie?
Er zijn verschillende maatregelen die de kans op ongelukken op de werkvloer verkleinen. De ene maatregel is effectiever dan de andere. Je kan ze dus rangschikken op hoe effectief ze zijn in het verminderen of voorkomen van gevaar. Dat noem je de preventiehiërarchie van maatregelen.
6 niveau's van preventie
Bovenaan staat het elimineren van gevaar, gevolgd door het vervangen van bijvoorbeeld onveilig gereedschap door een veiligere variant.
Collectieve beschermingsmiddelen en persoonlijke beschermingsmiddelen staan op de 3e en 4e plaats in de hiërarchie.
Daarnaast zijn er maatregelen die schade beperken, zoals een brandblusser of een evacuatieplan.
Onderaan in de preventiehiërarchie staat signalisatie om risico’s aan te geven met bijvoorbeeld borden.
Waarom is de preventiehiërarchie belangrijk?
Het wegnemen van gevaar is natuurlijk de beste en meest effectieve maatregel, maar vaak niet mogelijk. Je moet dan kijken naar de andere niveaus. De preventiehiërarchie helpt je bepalen welke mix van maatregelen nodig zijn in jouw bedrijf. Op basis daarvan kan je het preventiebeleid van je bedrijf maken of aanpassen.
Maar let op: je moet maatregelen van elk niveau opnemen in je preventiebeleid. Ook al zijn sommige maatregelen minder effectief dan andere, ze zijn meestal wel onmisbaar!
Werken op hoogte en preventiehiërarchie
Werken op hoogte – dat is op een hoogte van minimaal 2 meter – is soms onvermijdelijk, maar niet zonder gevaar. Denk maar aan onderhoudswerkzaamheden op een dak of het schoonmaken van een silo. Een medewerker kan vallen of zich stoten tijdens een gedeeltelijke val. Ook kunnen er voorwerpen naar beneden vallen.
Daarom zijn preventiemaatregelen van levensbelang tijdens werken op hoogte.
- Eliminatie
- Vervanging
- Collectieve beschermingsmiddelen (CBM)
- Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)
- Schadebeperkende maatregelen
- Signalisatie
1. Eliminatie van het gevaar
De eerste preventiemaatregel is het gevaar wegnemen. In het geval van op hoogte werken is dat kijken of het werk op de grond uitgevoerd kan worden. Denk daarbij aan het bedienen van een machine vanaf de grond. Kunnen de ramen van binnenuit gewassen worden? Dat is ook een vorm van eliminatie.
Ook drones worden meer en meer ingezet om inspecties uit te voeren op daken.
2. Vervanging van het gevaar
Het vervangen van het gevaar van op hoogte werken kan soms door bijvoorbeeld een steiger of hoogwerker te gebruiken. Maar dat is lang niet altijd mogelijk, omdat bepaalde plekken dan niet bereikbaar zijn.
Ook moet je controleren of de steiger of hoogwerker gekeurd is en of er getrainde medewerkers aanwezig zijn die deze kunnen gebruiken. Zelfs met een hoogwerker gebruik je een valharnas en een vanglijn.
Verder moet je het gebruik van ladders zoveel mogelijk beperken.
3. Collectieve beschermingsmiddelen
Voorbeelden van collectieve beschermingsmiddelen bij werken op hoogte zijn stevige leuningen om een val te vermijden of veiligheidsnetten om een val op te vangen. Zeker in bedrijven waar werknemers regelmatig op hoogte aan het werk zijn, is dit geen overbodige luxe. Op steeds meer bedrijventerreinen zijn de daken voorzien van leuningen. Deze oplossing is wel duurder, maar je hebt weinig opleiding nodig om op het dak te mogen werken.
Vandeputte voorziet verschillende collectieve beschermingsmiddelen op jouw bedrijfsterrein.
Meer informatie over onze permanente oplossingen
4. Persoonlijke beschermingsmiddelen
Naast de collectieve beschermingsmiddelen moet je als bedrijf ook zorgen voor de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen. Denk hierbij aan een valharnas, een vanglijn en een klimhelm voor de werknemer die op hoogte aan het werk is. Om valharnassen vast te maken, kan je daken voorzien van ankerpunten of andere permanente oplossingen zoals kabelsystemen of ankerpunten.
Lees ook: valbeveiliging voor beginners - 4 essentiële componenten
Vergeet ook zeker niet regelmatig je valharnas te inspecteren. Wil je snel en eenvoudig erachter komen of je valharnas nog veilig is om te dragen? Of dat het de hoogste tijd is om het te vervangen?
Download de gratis checklist: visuele keuring valharnas
5. Schadebeperkende maatregelen
Ook al staan maatregelen die na een ongeval schade beperken bijna onderaan in de preventiehiërarchie, ze blijven belangrijk. Want als iemand valt, helpt een EHBO-middel als een brancard, verband of een nekkraag bij het beperken van het letsel. Ook moeten er werknemers aanwezig zijn die getraind zijn om EHBO te verlenen na een val.
Verder moet er een evacuatieplan zijn, waarin onder andere staat wat je moet doen om iemand zo snel mogelijk beneden te krijgen. Zo beperk je het risico op het harness suspension trauma.
6. Signalisatie
Duidelijke en eenduidige signalisatie kan ongelukken tijdens werken op hoogte voorkomen. Denk hierbij aan zone markering voor valgevaar, aangegeven met zwart/gele of rood/witte strepen. Ook pictogrammen die laten zien welke persoonlijke beschermingsmiddelen een medewerker of bezoeker moet dragen, zoals valbeveiliging of een helm, zijn zeer belangrijk.
Overzicht
Permanente valbeveiliging in jouw bedrijf
Graag nog meer weten over veilig werken op hoogte met permanente en mobiele valbeveiligingsoplossingen? Download dan zeker onze whitepaper.
Wil je valbeveiliging aanschaffen of wil je zeker zijn dat alles rond ankerpunten en valbeveiliging op orde is binnen jouw bedrijf? Maak dan snel een afspraak met onze experten in valbeveiliging. Tijdens een plaatsbezoek gaan we op zoek naar een doelgerichte oplossing die volledig aansluit bij jouw behoefte.
Lees ook:
- 6 permanente valbeveiliging ideeën om veilig te werken op hoogte (vdp.com)
- Wat is een davit systeem en wanneer heb je het nodig? (vdp.com)
- Hoe het juiste ankerpunt kiezen voor valbeveiliging (en jezelf vastmaken) ? (vdp.com)
- Valbeveiliging voor beginners: 4 essentiële componenten (vdp.com)
- Wat is het harness suspension trauma en hoe voorkom je het? (vdp.com)