Aan vlamboogkleding worden hoge eisen gesteld qua gebruikte materialen naar hitte-isolatie en naar gedrag bij mogelijk vlamcontact.

En maar goed ook, want de gevolgen van een vlamboog zijn niet te overzien. Dit type kleding valt daarom onder categorie III: risico’s met onomkeerbare gevolgen.

Dat je beschermende kleding moet voldoen aan de juiste normering, is voor veel mensen ondertussen al evident.

Maar waar let je nog op?

Wij geven je 5 tips mee zodat je met een gerust hart een veilig vlamboogkledingpakket kan samenstellen voor je medewerkers.

Even herhalen: de vlamboognorm IEC 61482

Beschermende kleding tegen de thermische risico’s van een vlamboog moet voldoen aan EN IEC 61482.

Deze norm bevat 2 verschillende methoden om de vlamboogbestendigheid van een kledingstuk te meten.

• Box test
• Open arc test

Box test

Tijdens de Box-test wordt het doek blootgesteld aan een vlamboog met een kracht van 4kA of 7kA, waarbij de warmtedoorslag niet mag leiden tot tweedegraadsbrandwonden.

Daarna wordt de test herhaald op het kledingstuk. Dit kledingstuk moet functioneel blijven. De naden mogen niet openbarsten, de ritsen moeten nog werken,…

Als beide resultaten positief zijn, wordt het kledingstuk gemarkeerd met een klasse 1 (4kA) of klasse 2 (7kA).

Open Arc test

De Open Arc Test gebeurt door een kledingstuk bloot te stellen aan een gekende hoeveelheid energie (hitte) en na te gaan hoeveel energie wordt doorgelaten door het materiaal.

De waarde die hieruit komt is de ATPV waarde, ofwel de calorische waarde. Dit is de energiewaarde (hitte) waarbij de kans op tweedegraads brandwonden bij blootstelling aan vlamboog 50 % is. Hoe hoger deze waarde, hoe hoger de invallende energie en dus hoe hoger de bescherming is.

Maar beschermende kleding kiezen is niet alleen voldoen aan de norm, maar ook kijken naar prijs, comfort en duurzaamheid.

Op naar de tips die jou helpen om de geschikte vlamboog kleding te selecteren.

Tip 1: werk in laagjes

Bij de keuze van de beschermende kleding tegen vlamboog is het logisch alle lagen te bekijken. Enerzijds omdat je onder je vlamboog kleding absoluut geen materialen uit smeltende vezels mag dragen. Anderzijds omdat elke laag kan bijdragen tot je totale bescherming.

Door bewust afzonderlijke lagen te kiezen met gekende bescherming, kan je buitenste laag lichter en comfortabeler zijn. Kies dus voor basis- en tussenlagen die ook vlamboogbestendig zijn. Van hemden en poloshirts tot zelfs ondergoed.

De extreme hitte van de vlamboog kan zelfs de onderliggende werkkleding laten smelten (polyester, polypropyleen,…). Smeltende kledingstukken zijn nooit goed. Ze branden in de huid en kunnen de drager ernstige brandwonden toebrengen.

Door verschillende beschermende lagen te combineren, krijg je de optimale bescherming met het maximaal comfort..

De ATPV-waarden van de verschillende lagen kan je optellen, maar in de praktijk zal de beschermingswaarde hoger liggen dan de optelsom van de individuele resultaten.

Dit komt door de luchtlagen die tussen de verschillende kledingstukken liggen. Lucht zorgt voor isolatie en biedt dus extra thermische bescherming.

Voorbeeld:

Dit Sioen poloshirt met 7,4 cal/cm² in combinatie met een vlamboog vest met 15,2 cal/cm² geeft niet 22,6 cal/cm². Uit een test van de volledige combinatie blijkt dat een waarde 44,8 cal/cm² wordt gehaald.

Maar liefst het dubbele!

De fabrikant kan een lagencombinatie laten testen door een onafhankelijk testbureau. Daarnaast kan je je vlamboog kleding nog aanvullen met accessoires zoals hoofdkappen, nekbeschermers en zelfs oorflappen.

Tip 2: behandeld of inherent vlamvertragend?

Als je weet dat een vlamboog je kan blootstellen aan temperaturen tot 20.000°C, loont het om te weten welke kleding je koopt.

Binnen vlamboog kleding zie je twee stromen: behandeld vlamvertragend en inherent vlamvertragend.

Behandelde materialen zijn gemaakt van vezels die niet van nature vlamvertragend zijn. Tijdens het productieproces worden ze behandeld met chemicaliën en voegt men brandvertragende eigenschappen toe. De bekendste merknamen zijn Proban of Pyrovatex.

Als deze kleding correct wordt onderhouden, gaat ze ook langer mee, maar deze finish kan door verkeerd wassen afbreken, waardoor de bescherming verdwijnt.

Inherent vlamvertragende vezels zoals Modacryl of Nomex (Dupont) zijn van nature wél vlamvertragend en er is geen finish aangebracht.

Zelfs na langdurig en intensief gebruik verliezen ze hun vlamvertragende eigenschappen niet.

Slijtage

Bij lage slijtage is het prima om inherent brandvertragende kleding te kopen. Het kledingstuk gaat dan langer mee.

Het is initieel duurder om aan te schaffen, maar het rendeert op lange termijn. Kleding met een lage slijtagegraad werkt perfect voor bijvoorbeeld operatoren.

Kleding met een hoge slijtage is een ander verhaal. In dit geval is de kleding vaak sneller versleten dan dat de brandvertragende finish eruit gewassen is.

Lassers of slijpers zijn goede voorbeelden van beroepen die veel kleding slijtage hebben.

Prijs

Kiezen tussen inherent en behandeld materiaal maakt ook een beduidend verschil in prijs.

Voor inherente materialen met een lange levensduur betaal je meteen een hogere prijs. Lager geprijsde, behandelde grondstoffen gaan dan weer minder lang mee.

Tip 3: vlamvertragend ≠ vlamboogbescherming

Denk je dat beschermende kleding tegen vlamboog evenveel beschermt als om het even welk type vlamvertragende kleding? Dat is niet zo.

Arc flash kleding gaat een stuk verder en het beschermingsniveau ligt hoger. Het is bedoeld om te beschermen tegen vuur, maar ook tegen een gigantische hoeveelheid thermische energie.

Het begrip vlamvertragend verwijst vooral naar het zelfdovende karakter van een materiaal. Ter bescherming tegen vlamboog is daarnaast een hoge isolatie nodig tegen de extreme hitte-ontwikkeling die gepaard gaat met een vlamboog.

Kijk dus zeker na dat je kledingstuk voldoet aan de juiste norm. Het oude icoon ziet er zo uit:

Tip 4: dubbellaags of enkellaags

Sommige vlamboog kledingstukken zijn vooraan uit 2 lagen opgebouwd en achteraan uit 1 laag.

De hogere massa van een dubbellaags doek biedt betere bescherming dan enkellaags.

De rug blijft vaak één laag omdat die tijdens een vlamboog minder risico op brandwonden loopt. Het extra comfort is natuurlijk ook een voordeel.

De fabrikant moet in dit geval wel de testresultaten (vanuit de Box of Open Arc test) vermelden zowel voor de enkele laag als de dubbele.

Tip 5: vergeet de kleine dingen niet

De modelvereisten van ieder vlamboog kledingstuk staan duidelijk genoteerd in de norm. De fabrikant zal het nodige doen om het kledingstuk arc flash proof te maken.

Wanneer je zelf extra zaken gaat toevoegen, onthoud de volgende punten:

Er mogen geen metalen delen aan de buitenzijde zichtbaar zijn. Voeg zelf ook geen metalen accessoires toe aan je outfit (bijvoorbeeld de gesp van je riem)

Overweeg je om je t-shirt, vest of jas te laten bedrukken? Vraag dan aan je bedrukking service naar vlamvertragende logo’s kunnen voorzien.

Alle naaigaren moeten inherent vlamvertragend zijn en mogen niet smelten, behalve voor niet-essentiële stiksels. Als je zou overwegen om je kleding zelf te herstellen, hou hiermee dan rekening.