Werk jij met beschermende werkkleding volgens EN 13034? Grote kans dat daar PFAS in zitten: chemische stoffen die beschermen tegen gevaarlijke spatten, maar tegelijk een bedreiging vormen voor jouw gezondheid én het milieu. Door strengere regels moeten bedrijven sneller overstappen op veilige, duurzame alternatieven.

De groeiende zorgen over de gezondheid en het milieu veranderen het speelveld razendsnel. In deze blogpost bekijken we:

• Wat de huidige situatie is rond PFAS in werkkleding,
• Wat er nog is toegestaan onder de wetgeving,
• En hoe kledingproducenten en industriële wasserijen reageren op de veranderingen.

Wat zijn PFAS en waarom worden ze gebruikt in EN 13034 beschermende werkkleding?

PFAS staat voor per- en polyfluoralkylstoffen. Deze chemische stoffen maken textiel water-, vet en vuilafstotend. Handig voor regenkleding, maar ook essentieel voor werkkleding die moet beschermen tegen gevaarlijke vloeistoffen.

Een belangrijk onderdeel van de bescherming volgens de EN 13034-norm is dat de stof vloeistoffen moet afstoten. De PFAS-finish zorgt ervoor dat chemische spatten van het textiel afparelen. Dat is heel belangrijk voor de veiligheid van de drager die moet werken met agressieve stoffen.

In beschermende werkkleding zorgen PFAS voor:

• Water- en olieafstotendheid,
• Verminderde opname van gevaarlijke vloeistoffen,
• Langere levensduur van de stof,
• Gemakkelijkere reiniging en onderhoud.

Voor kleding die voldoet aan de EN 13034-norm, zijn deze eigenschappen cruciaal. Werkkleding onder deze norm wordt veel gebruikt in sectoren waar werknemers worden blootgesteld aan chemische spatten, zoals in de chemie, farmacie, of laboratoriumomgevingen.

Bekijk onze EN 13034 werkkleding

Benieuwd naar PFAS-vrije alternatieven? Plan een gratis gesprek in.

De keerzijde van PFAS

PFAS staan ook bekend als ‘forever chemicals’. Ze breken nauwelijks af in het milieu en stapelen zich op in het lichaam. Onderzoeken tonen aan dat PFAS kunnen leiden tot:

• Verstoring van het immuunsysteem
• Hormonale problemen
• Verminderde vruchtbaarheid
• Verhoogd risico op kanker
• Vervuiling van bodem, water en lucht

Steeds meer overheden beperken daarom het gebruik van PFAS, ook in beschermende werkkleding.

Lees ook ons artikel over duurzame werkkleding: Duurzame kleding? Datgene dat je het langste draagt!

Huidige wetgeving rondom PFAS: wat is (nog) toegestaan?

Overheden scherpen de PFAS-regels aan. In Europa werken overheden aan een verbod op PFAS in consumentenproducten. Ook producenten van beschermende kleding moeten daarom op zoek naar veilige alternatieven.

De meest recente ontwikkelingen:

• EU REACH-verordening (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals) bevat al beperkingen voor specifieke PFAS-verbindingen, zoals PFOA (perfluoroctaanzuur) en PFOS (perfluoroctaansulfonaten).
• In 2023 is een voorstel gedaan voor een algemeen Europees verbod op duizenden PFAS-verbindingen, inclusief gebruik in textiel.
• Er zijn uitzonderingen voorgesteld voor bepaalde toepassingen, zoals werkkleding in de gezondheidszorg, brandweer of industrie welke beschikken over de norm EN 13034 – maar deze uitzonderingen zijn tijdelijk (we spreken over enkele jaren).
• Producenten mogen PFAS voorlopig nog toepassen in EN 13034-werkkleding, maar moeten bewijzen dat er geen veilig alternatief is.

Hoe reageren kledingproducenten?

Producenten van werkkleding staan voor een grote uitdaging:

1. Zoeken naar alternatieven: Er is een sterke push naar PFAS-vrije coatings, zoals coatings op basis van siliconen of parrafin. Maar deze bieden nog niet altijd dezelfde bescherming als fluorhoudende coatings.
2. Aanpassing van productieketens: Veel fabrikanten passen hun productieketens aan voor PFAS-vrije processen en investeren in nieuwe certificeringen.
3. Transparantie en communicatie: Steeds meer bedrijven communiceren actief over het PFAS-gehalte in hun producten en streven naar transparantie richting afnemers.

Toch heerst er ook onzekerheid. Sommige producenten pleiten voor langere overgangstermijnen, vooral voor kleding die aan norm EN 13034 moet voldoen, aangezien de veiligheid van de drager anders in het gedrang komt.

Hoe zit het met industriële wasserijen?

Industriële wasserijen – zoals die aangesloten zijn bij Netex of ETSA – hebben eveneens te maken met de impact van PFAS:

• PFAS in afvalwater: Tijdens het wassen van met PFAS behandelde kleding kunnen resten in het afvalwater belanden. De eisen voor afvalwaterzuivering worden daarom steeds strenger.
• Wasprestaties bij PFAS-vrije werkkleding: Nieuwe PFAS-vrije coatings gedragen zich anders tijdens het wassen, drogen en herimpregneren. Wasserijen passen hun processen hierop aanpassen.
• Samenwerking met producenten: Er is een groeiende samenwerking tussen wasserijen en kledingfabrikanten om producten te ontwikkelen die ook na meerdere wasbeurten blijven voldoen aan EN 13034, zonder PFAS.
• Bij de productie van stoffen gebeurt het aanbrengen van fluorcarbon in gesloten systemen, zodat er geen lozing plaatsvindt in het riool. Maar in de wasserijsector gebeurt dit in een regulier wasproces, een open systeem. Daarbij komt de oplossing deels in het waswater terecht, waarna restanten in het riool kunnen belanden.

De toekomst van PFAS in beschermende werkkleding: van C8 naar C0

C8, C6 en C0 verwijzen naar soorten fluorchemie die gebruikt worden om textiel (bijvoorbeeld werkkleding) water-, olie- en vuilafstotend te maken. Ze verschillen in de lengte van de fluor-koolstofketen en hun impact op milieu en gezondheid.

De grote uitdaging is dat volledig PFAS-vrije werkkleding dezelfde bescherming moet bieden. Dit hangt samen met de technologie achter de afstotende finish:

• C8-technologie: De oude generatie fluorchemicaliën met 8 koolstofatomen, bood zeer sterke water-, vet- en olieafstotende werking die lang meeging, maar is extreem persistent, toxisch en sinds 2020 grotendeels verboden in Europa.
• C6-technologie: Met 6 koolstofatomen, werd ontwikkeld als vervanger en werkt nog steeds goed, al is het iets minder effectief tegen olie en blijft het PFAS, waardoor het milieu- en gezondheidsrisico’s behoudt.
• C0-technologie: Zijn volledig PFAS-vrij en gebruiken alternatieven zoals siliconen of paraffine, die beter afbreekbaar zijn en veel minder milieubelasting geven, maar doorgaans een kortere levensduur en minder sterke bescherming bieden, waardoor vaker nabehandelen nodig is bij intensief gebruik. Hierdoor voldoet C0 soms niet aan dezelfde beschermingsniveaus als C6.

Het verschil:

• PFAS-finish (Fluorcarbon): oppervlaktespanning 15-20 mN/m → stoot ook olie en alcohol af.
• PFAS-vrije finish (Hydrocarbon): oppervlaktespanning 30 mN/m → stoot alleen water af.

De vraag ‘Is PFAS-vrije werkkleding net zo veilig?’ hangt af van de werkomstandigheden. Het is belangrijk om nieuwe stoffen altijd in de praktijk te testen, zodat medewerkers veilig kunnen blijven werken.

Conclusie: een PFAS-vrije toekomst?

De discussie over PFAS in werkkleding met de norm EN 13034 is een voorbeeld van de balans tussen bescherming van mens en milieu versus praktische veiligheid op de werkvloer. De transitie naar PFAS-vrije alternatieven is in volle gang, maar vraagt om:

• Technologische innovatie,
• Tijd voor aanpassing in productie en onderhoud,
• Heldere richtlijnen vanuit de wetgever.

Voorlopig mogen PFAS in beperkte mate nog gebruikt worden in werkkleding, maar het is duidelijk dat de klok tikt richting een verbod. Zowel producenten als wasserijen zetten stappen richting een toekomst zonder deze “forever chemicals”.

Bekijk onze EN 13034 werkkleding

De overstap naar PFAS-vrije werkkleding is in volle gang en vraagt om maatwerk. Wij volgen de ontwikkelingen op de voet en helpen je graag bij het kiezen van veilige én duurzamere oplossingen die voldoen aan de EN 13034-norm.

Wil je advies over PFAS-vrije werkkleding? Neem gerust contact met ons op.

Maak een afspraak

Wil je meer veiligheidsnieuws ontvangen en je kennis over veiligheid verrijken? Schrijf je dan in op onze maandelijkse SafetyMatters!