Last update: 26/01/2023

Ken jij de wetgeving rondom het dragen van gehoorbescherming, welke soorten er allemaal zijn en hoe je deze het beste onderhoud? Weet jij hoe je jouw oorkappen, oordopjes of otoplastieken het best verzorgt om ze een langere levensduur te geven?

In deze gids over gehoorbescherming leer je alles over welke gehoorbescherming je net nodig hebt in jouw bedrijf, vanaf wanneer het verplicht is deze te dragen en nog veel meer.

 

• Waarom moet je gehoorbescherming dragen?
• Vanaf wanneer gehoorbescherming dragen (grenswaarden en gezondheidstoezicht)?
• Waarden van decibels
• Normering en markering
• Dempingswaarden
• Wat zijn de soorten gehoorbescherming?
• Levensduur en onderhoud

 

Waarom gehoorbescherming dragen?

In veel bedrijven hebben werknemers dagelijks te maken met lawaai. Denk maar aan luidruchtige machines, gereedschap als kettingzagen, luidruchtige producties of transportmiddelen.

Te veel lawaai kan leiden tot gehoorproblemen als gehoorverlies en tinnitus, en zelfs tot mentale problemen.

Daarnaast zorgt lawaai ook voor een verminder concentratievermogen, werk je minder productiever en maak je meer kansen op fouten.

 

Vanaf wanneer gehoorbescherming dragen?

Voor gehoorbescherming geldt de Europese Richtlijn 2003/10/EG waarin staat wanneer gehoorbescherming verplicht is.

De wet gaat uit van drie grenswaarden voor dagelijkse blootstelling aan lawaai: 80, 85 en 87 decibel (dB).

 

Onderste actiewaarde: 80 dB

Krijgen werknemers te maken met geluiden boven 80 dB of pieken van 135 dB? Dan moet gehoorbescherming beschikbaar zijn. Werknemers moeten opleiding krijgen over de risico’s van lawaai en instructies voor juist gebruik van gehoorbeschermingsmiddelen.

 

Bovenste actiewaarde: 85 dB

Bij geluiden van 85 dB of meer, of pieken tot 137 dB moeten werknemers verplicht geschikte gehoorbescherming dragen. Langdurige blootstelling hieraan leidt al tot gehoorbeschadiging.

Als werkgever moet je ook je werknemers trainen en kennis geven over de risico's, maatregelen nemen om het gevaar te verminderen en gevarenzones afbakenen.

 

Grenswaarde: 87 dB

De wettelijke maximale grenswaarde is 87 dB of piekgeluiden van 140 dB: werknemers mogen niet werken boven dit geluidsniveau. Je moet dan onmiddelijk de oorzaak indentificeren, maatregelen nemen om het geluidsniveau omlaag te brengen en preventieve maatregelen nemen.

 

Blootstellingsduur

Om gehoorschade te voorkomen mogen werknemers niet te lang werken in luidruchtige omgevingen.

Bij 80 dB is dat maximaal 8 uur per dag, bij 83 dB 4 uur en bij 86 dB nog maar 2 uur. Werken bij een geluid van 89 dB mag maximaal 1 uur per dag, bij 92 dB een halfuur en bij 95 dB slechts een kwartier.

 

Gezondheidstoezicht

Tijdens het verplichte gezondheidstoezicht beoordeelt het CPBW (Comité voor preventie en bescherming op het werk) de risico’s, de genomen maatregelen om de risico’s van lawaai te verkleinen en de gekozen gehoorbescherming.

Bij 80 tot 85 dB of piekgeluiden van 135 dB hoeft dat maar eens in de 5 jaar. Gaat het om een gemiddelde van 85 tot 87 dB of om pieken van 137 dB? Dan is elke 3 jaar gezondheidstoezicht nodig.

Worden werknemers dagelijks blootgesteld aan gemiddeld 87 dB of meer, of aan piekgeluiden van 140 dB? Dan is gezondheidstoezicht jaarlijks nodig.

 

Even herhalen...

Waarden van decibels

Hoe hard is 80 decibel eigenlijk?

Het geluidsniveau van een zacht gesprek of een rustige straat is ongeveer 40 dB. Een gewoon gesprek is vaak rond 60 dB en een drukke snelweg ongeveer 80 dB. Bij live muziek moet je denken aan een geluidsniveau van 90 dB. Onze pijngrens ligt op 120 dB.

 

Normering en markering

Gehoorbescherming moet volgens de Europese Richtlijn voldoen aan de norm EN 352.

Hierin zijn informatie, definities, testmethoden en prestaties van gehoorbeschermingsmiddelen opgenomen. Elke gehoorbeschemring krijgt een eigen code:

• EN 352 - 1 : oorkappen
• EN 352 - 2 : oorpropjes
• EN 352 - 3 : oorkappen voor helmmontage
• EN 352 - 4 : niveau-afhankelijke oorkappen
• EN 352 - 5 : actieve oorkappen
• EN 352 - 6 : oorkappen met audio-communicatie
• EN 352 - 7 : niveau-afhankelijke oordoppen

Op oordopjes vind je geen markering terug. Deze vind je terug op de kleinste verpakking (zakje of doosje).

Bij herbruikbare oordoppen en otoplastieken is een markering zeer merkafhankelijk.

Een aantal merken gebruiken kleuren om het type filter weer te geven en/of om aan te geven welke gehoorbeschermer voor het linkse
en welke voor het rechtse oor bedoeld is.

Bij gehoorkappen worden wel een aantal zaken consistent weergegeven, namelijk:

• Merknaam en bedrijfslogo
• Artikelnaam
• CE-keurmerk
• De EN-normering (EN 352)

 

Dempingswaarden

Gehoorbeschermingsmiddelen hebben een dempingswaarde, die aangeeft met hoeveel decibel het geluidsniveau gemiddeld vermindert.

Dit kan je helpen bij je keuze om de juiste gehoorbescherming te kiezen.

Er zijn 3 manieren om deze waarde weer te geven:

 

SNR waarde (Single Number Rating)

Het SNR-getal is één gemiddelde dempingswaarde voor alle frequenties.

Zo zorgt een SNR-waarde van 35 dB er bijvoorbeeld voor dat een geluidsniveau van 100 dB tot 65 dB wordt gedempt.

Dit getal is een goede manier om verschillende gehoorbeschermingsmiddelen te vergelijken.

In de meeste omstandigheden maken machines geluid in specifieke frequenties. Om een finale keuze te maken raden we aan je te baseren op de HML waarden en frequenties.

 

HML-waarde (high, medium and low frequencies)

De HML-waarde bepaalt in alle drie groepen frequenties (hoog, medium en laag) het dempingsniveau, waardoor het nauwkeuriger is dan SNR-getallen.

• H = tussen 2000 en 8000 Hz
• M = tussen 1000 en 2000 Hz
• L = tussen 63 en 1000 Hz

 

Octaafbandanalyse

Dit is de meest nauwkeurige methode, omdat octaafbandanalyse op nog meer verschillende frequenties het geluidsniveau meet (63, 125, 250, 500, 1000, 2000, 4000 en 8000 Hz).

---

Zowel SNR, HML als octaafbanden vind je steeds op de verpakking terug.

 

Wat zijn de soorten gehoorbescherming?

Er zijn allerlei middelen om je gehoor te beschermen tegen lawaai, met verschillende eigenschappen en opties. De meest bekende zijn oordopjes, gehoorbeugels, oorkappen en otoplastieken.

Welke je moet kiezen is afhankelijk van je werkplek en de toepassing.

Wegwerp oordopjes

Deze oordopjes zijn gemaakt van schuim en vormen zich naar de gehoorgang. Ze voelen erg licht aan en zijn verkrijgbaar in verschillende dempingniveaus, met of zonder koord, wel of niet detecteerbaar en in een dispenser.

Tenzij je ze gebruikt met een koordje, zijn ze niet geschikt voor hygiënische omgevingen (voeding of pharmaceutische industrie).

Het nadeel van (wegwerp)oordopjes is dat ze druk creëren in het oor en snel vuil worden. Je moet ook zien dat je ze juist inbrengt om de gewenste dempingswaarde te behalen.

Bekijk alle wegwerp oordopjes

 

Herbruikbare oordopjes

Herbruikbare oordoppen zijn voorgevormd. Ze zijn eenvoudig te reinigen. Daardoor kan je ze hygiënisch houden en zijn ze ideaal voor de voedingsindustrie of farmaceutische industrie.

Herbruikbare oordopjes zijn milieuvriendelijker dan wegwerpoordopjes.

Bekijk alle herbruikbare oordopjes

 

Gehoorbeugels

Is gehoorbescherming maar af en toe of kort nodig? Dan zijn gehoorbeugels een goede keuze.

Je hebt ze altijd bij de hand, maar houdt wel beide handen vrij. Ook zijn ze goedkoper dan oorkappen.

Bekijk alle gehoorbeugels

 

Oorkappen

Oorkappen kunnen passief of actief zijn.

 

Passieve oorkappen

Passieve oorkappen werken zonder elektronica. Ze dempen het geluid door de constructie en gebruikte materialen.

Ze zijn vooral geschikt bij hoge impulsgeluiden, zoals alarmsignalen, maar minder voor continu lawaai.

Op lange termijn zijn oorkappen een stuk rendabeler dan oordopjes. Dankzij hun eenvoudig gebruik behalen ze steeds de juiste dempingswaarde.

 

Actieve oorkappen

Actieve oorkappen maken wel gebruik van elektronica. Ze detecteren het geluid buiten de oorkap via een microfoon en sturen het versterkt door naar een luidspreker in de oorkap. Hierdoor is communicatie mogelijk en hoor je noodgeluiden.

Actieve oorkappen kunnen ook ‘active noise cancelling’ hebben. Omgevingsgeluid dat de externe microfoon opvangt, wordt dan omgezet in een signaal waarvan de fase tegengesteld is.

Deze oorkappen zijn geschikt voor lage geluidsdrukniveaus en lage frequenties. Daarnaast zijn ze ideaal voor routine werkzaamheden zoals bandwerk.

Omwille van de elektronica zijn ze duurder en voelen ze zwaarder aan dan passieve oorkappen of oordopjes.

 

Oorkappen met radio en/of bluetooth

Deze oorkappen dempen omgevingsgeluid, maar de drager kan tegelijk naar de radio luisteren. Tegenwoordig maken veel oorkappen gebruik van DAB+, dat gebruik maakt van digitale geluidskwaliteit.

Oorkappen met Bluetooth kan je aansluiten aan je smartphone en op die manier bellen en communiceren.

Bekijk alle oorkappen met radio

Bekijk alle oorkappen met bluetooth

 

Communicatie-oorkappen

Deze oorkappen hebben een walkietalkie-functie en zijn elektronisch gestuurd.

Hierdoor kan je met elkaar praten in luidruchtige ruimtes, maar toch afstand houden. Wel zo veilig nu met Covid-19!

Bekijk alle communicatie oorkappen

 

Helmoorkappen

Helmoorkappen maak je eenvoudig vast aan een veiligheidshelm. Dit gebeurt steeds met een adapter, maar die verschilt per merk.

Ze zijn zowel beschikbaar als passieve, actieve of communicatie oorkap.

Bekijk alle helmoorkappen

 

Otoplastieken

Otoplastieken zijn oordopjes op maat, op basis van de afdruk van je gehoorgang. Hierdoor zit een otoplastiek zeer comfortabel.

Verder kan je er filters inzetten, die zorgen voor de juiste demping in een specifieke werkomgeving. Ook communiceren met andere mensen blijft heel goed mogelijk.

In de meeste gevallen is de acceptatiegraad van medewerkers erg hoog na het selecteren van otoplastieken.

Bovendien betaal je een vaste prijs per gebruiker. Je weet dus wat je kwijt bent.

Meer weten over otoplastieken

 

Levensduur en onderhoud

 

Oordopjes

Oordoppen gaan over het algemeen meestal maar 1 shift mee. Wegwerp oordopjes moet je sneller vervangen dan herbruikbare oordopjes. Eenmaal je ze hebt gebruikt hoeven ze natuurlijk geen onderhoud meer, maar deponeer je ze in de vuilbak.

Herbruikbare oordopjes en gehoorbeugels maak je schoon met warm water en zeep of een desinfecterend reinigingsmiddel. Droog ze daarna af met een propere doek.

 

Oorkappen

Oorkappen gaan wat langer mee. Verwissel regelmatig de oorkussentjes zodat de demping optimaal blijft. De meeste merken voorzien hygiënesets zodat je regelmatig kan vervangen. Wij raden aan dit 2 maal per jaar te doen.

Werk je met communicatie oorkappen, vergeet dan ook niet de microfoon te vervangen.

 

Otoplastieken

Wil je een lange tijd gerust zijn met je gehoorbescherming? Kies dan voor otoplastieken. Dankzij hun persoonlijk aspect en een jaarlijkse lektest blijven ze een lange tijd comfortabel bescherming bieden.

Net zoals bij oordopjes kan je otoplastieken reinigen met water en zeep. Of gebruik het meegeleverde schoonmaakmiddel en doekje.